SİNEMANIN DONALD TRUMP’LA İMTİHANI

SİNEMANIN DONALD TRUMP’LA İMTİHANI


Farhadi, Ghaemmaghami, Haghighi


2012’de A Seperation’la Yabancı Dilde En İyi Film dalında Oscar kazanan Asghar Farhadi’nin son filmi The Salesman, bu yıl 26 Şubat’ta düzenlenecek törende aynı dalda yarışacak. Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın mültecilere ve nüfusu Müslüman ağırlıklı yedi ülkeye getirdiği yasağın ardından mesele, The Salesman’ın içeriği ya da Toni Erdmann gibi ağır topların arasından sıyrılıp ödüle ulaşıp ulaşamayacağı gibi yerlerden uzaklaştı.

Hem Farhadi hem de başrol oyuncusu Taraneh Alidoosti, birbirini izleyen birkaç günde yaptığı açıklamalarla töreni boykot edeceklerini belirtti. Öte yandan, sinema dünyasında bu yasaktan etkilenen ya da yasağa karşı seslerini yükselten tek isimler onlar değildi.

İranlı yönetmen Rokhsareh Ghaemmaghami, Sonita adlı belgeseliyle 2016’da Sundance’ten Jüri Özel Ödülü kazanmıştı. Ancak bu yıl, aynı filmle aday olduğu ve Oscar’dan bir gün önce Santa Monica’da gerçekleştirilecek Independent Spirit Awards törenine katılamayacak. Aynı ödüle En İyi Yabancı Film dalında aday Under the Shadow’un yine İranlı yönetmeni Babak Anvari de yasaktan etkilenen bir diğer isim. Üstelik bu film, aynı zamanda İngiltere’nin Yabancı Dilde En İyi Film Oscar adayıydı.

Geçtiğimiz yıl Berlin Film Festivali’nin yarışma filmlerinden A Dragon Arrives!‘ın İranlı yönetmeni Mani Haghighi de bu engele karşı sesini yükselten isimlerden oldu: “Bu kültür savaşı, yalnızca kültürel mübadeleyle sona erebilir. Fikirlerin hareketini engellemek son derece zararlı. Bu uygulamanın ne kadar absürt ve elverişsiz olduğu kısa süre içinde ortaya çıkacak, sonra parçalarını toplamakla uğraşacağız. Bu karmaşanın sonunu yine ideolojinin kendisi getirecek. Kendi kendini yok eden bombok bir şeye dönecek ve açıkçası bunu sabırsızlıkla bekliyorum.”

Kürt yapımcı ve Irak’taki Duhok Uluslararası Film Festivali’nin sanat yönetmeni Shamal Sabri ise de bu tip kararların ırkçılığı daha fazla tetikleyeceğini düşünüyor: “Bir filmci Iraklı ya da Müslüman olduğu için onun ABD’ye gelmesini engellemek modern hayattaki ırkçılığın yeni bir türü. Ülkelerin, ırkçılığın, terörün, politikanın sınırlarını aşan tek şey kültür. Buna engel olmanın  da bazı sonuçları var.”