Türkiye’nin ergenlikle olan imtihanının vazgeçilmez figürlerinden Duman, 4 yıl aradan sonra 6. stüdyo albümü darmaduman ile döndü. Bu dört yıllık sessizliği bozan, Duman’ın müzikal açıdan doyuma ulaşıp, dinleyenlerle paylaşmadıkları her dakika kahrolmaları değil; baya baya gaza gelmeleri. Grubun hep beraber izledikleri Halk TV maratonlarının sonucu olan darmaduman öncelikle aceleye gelmiş bir albüm.

İstatistiksel açıdan yaklaşmamız gerekirse; darmaduman albümünde 13 şarkı var. Bu 13 şarkının 7’si oldukça protest, 3’ü yarım aşk şarkısı, geri kalan 3 şarkının ise ne hakkında olduğuna dair en ufak bir fikrimiz yok. Pırasa yemeği üzerine olabilir, göç eden kuşlar üzerine olabilir, Kibariye’nin elbiseleri hakkında olabilir. Belki de Jurassic Park üzerinedir…

darmaduman, klasik bir Duman albümü özelliklerini ise pek tabii taşıyor. İstinasız bütün şarkılardaki 1.47 ile 2.25 arası nereden çıktığı belirsiz gitar sololara ayrılmış durumda. Bunun sebebi ise canlı performans sevdalısı Duman’ın konserleri 5 saat sürsün, doğaçlamanın dibine vurulsun ve Kaan Tangöze rahat rahat t-shirt’ünü çıkarsın amaçlı. Bu durumun bir geri dönüşü olmayacak mı tabii ki olacak; genç kızlarımız Bostancı Gösteri Merkezi’nde kendilerin geçip, aşırı dozda gitar solodan zehirlenecekler.

“Hey dostum Play Tuşu! Bu albümde hiç yenilik yok mu, sürpriz yok mu?” dediğinizi duyar gibiyiz! Tabii ki var. Sonunda Kaan Tangöze’nin ciğerlerinde depoladığı Marlboro dile geliyor ve şarkılara yan sanayi Tom Waits olarak eşlik ediyor. Sırf bu nedenle albüm kendince bir dekoderi hak ediyor.

Anahtar kelimeleri meydan, yıkmak, aşk, yer gök olan ilk şarkı Seviyorsan İnanıyorsan; en başta karşılıksız bir aşkı anlatıyor. Ortalarında fikir değiştiren şarkı, protest duruşa dört mikro saniyede bürünüyor. İlk kafa karışıklığınız hayırlı olsun.

“Bibeeerineee gazınaaağğğ…” Tanıdınız mı? Eyvallah a.k.a. Halk TV Theme Music, direniş zamanı adeta marş olmasıyla gönülleri kazanmıştı. Albümde de en ne dediği anlaşılır şarkı konumunda. Eyvallah, meydanlarda insanların polise karşı hep bir ağızdan söylediği bir şarkı olmasıyla en büyük onurlardan birini tattı. Bundan daha iyisi Halk Gönüllüleri Seti’ne single olarak dahil olması olabilir.

Tam gazla çalışır konumda iken bir anda “Oilivaligoyoooğğ” diye bir ses duyacaksınız. Korkmayın, albümün 3. şarkısı Deli başladı. Kaan Tangöze gitar taklidi yaptı az önce. Tam bir özne kaosunun yaşandığı parçayı dinlerken; “Sana, bana, bize, biz, sen, ben, o… Kime dedin ağabey?” sorusu kafanızda yankılanıyor. Bu şarkıyı bir beyin jimnastiği olarak görmeye çalışın. Bu şarkı aynı zamanda Duman’ın halk ozanı olarak anılma isteğinin en belirgin hal aldığı şarkı. Sanki “Çocuklar bırakın o gitarları, sizi bağlama kursuna yazdıracağım.” deseniz, Duman koşa koşa gelir gibi hissediyorsunuz. Diğer türlü bir grubun “Delilerin içinde bir deli Duman.” demesinin başka açıklaması olamaz. Duman bağlama kursuna yazdırılmak için bağırıp bağırıyor.

Ardından albümün ilk video çekilecek parçası Yürek geliyor. Bu şarkının aşk şarkısı olduğuna eminiz. İçinde meydan, yıkmak, bağırmak geçmeyen yegane şarkı. Yine de bir “oyuna gelme” lafı var ama yok yok eminiz aşk şarkısı bu.

Ortalama bir şarkının tanımı olan Yürek’in ardından albümün en iyi şarkısı olan Köpekler başlıyor. İç ve dış mihrakları direkt köpeğe benzetmesiyle çok zihinleri zorlamıyor Duman. Kafalarda tek bir soru var bu şarkı için; “Bu benzetme gerçek bir açık sözlülük mü yoksa üşengeçlik mi?”

Saldır adlı şarkı için ne denebilir açıkçası bilemiyoruz. Duman’ın sürekli emir kipiyle konuşmasına rağmen, bizden ne yapmamızı istiyor anlamış değiliz. “Saldırma bana seni yerler / Azdırma beni seni yerler”

Albümün sonuna doğru gelen Melankoli, Duman albümlerinin alametifarikası olan Kaan Tangöze’nin küçük harflerle söylemeyi tercih ettiği şarkılar kontenjanından. Duman, “Özledim seni harbiden / Aklıma da düşüverir aniden içince” sözleriyle adeta bir dürüstlük timsali olan şarkıda tabii ki de uzunca bir gitar solo da mevcut!

darmaduman’ın en son şarkısı Sınana Sınana oldukça ilginç bir olgu. Sadece bu şarkı üzerine bir inceleme yapılabilir. “When Duman Meets Jamaican Music” temalı şarkıyı dinlemeden bir hayat yaşıyorum demeyin.

Türkiye’nin Pete Doherty’si olabilecekken Çetinkaya takım elbisesi ile nikahlanıp, çoluğa çocuğa karışmayı tercih eden Kaan Tangöze ve saz arkadaşları; oldukça kafa yakan bir albüme imza atmış durumdalar. Ülkemizin Rage Against The Machine’i Duman’ın darmaduman albümünü oldukça sakin bir kafa ile dinleyin. Dinledikten sonra “Bir tane de ben böyle bir albüm yapsam!” derseniz, Play Tuşu olarak size 5 altın önerimiz var:

1. Sürekli özneniz “Biz” olsun.

2. Hayali bağlamanızın teline bol bol vurun.

3. Alakasız gitar sololar atın.

4. Protest ruhu yakalayın. Hatta yapışın o ruha.

5. Son olarak sürekli dayak yeseniz bile yılmayacağınızdan bahsedin.

Gazanız mübarek olsun.