Pulitzer’i kazanmasını sağlayan “DAMN“den çok daha önce Kendrick Lamar’ın müziği, müzikten çok daha fazla yer kaplayan bir kültür olayına dönüşmüştü. 2022’de yayınladığı ve o güne kadar yaptığı en içe dönük albüm olan “Mr. Morale & the Big Steppers” ile birlikte rap müzik dünyasında rakipsizliğini ispat etmişti. Elbette herkesin kişisel tercihine göre en iyi aktif rapçinin kim olduğunun adı değişebilir lakin Kendrick Lamar, hem albümün dinlenme sayıları hem turnesi hem de kurduğu her cümlenin dünyanın dört bir yanında yankılanmasıyla birlikte bir müzik, rap figüründen ötede bir yere ulaşmıştı. 2024 bu açıdan da garip bir sene oldu. 2011 tarihli “Good Kid m.A.A.d city”de yer alan ‘Poetic Justice’te birlikte hareket ettiği Kanadalı Drake ile işler geri dönülmez bir noktaya geldi. Yılın en büyük hit parçalarından biri olan ‘Not Like Us’ta Drake’in pedofil olduğunu iddia etmesiyle alevi iyice harlayan Lamar, Drake’in vermeyi denediği karşılıkları göğsünde yumuşatarak rakibine mutlak üstünlük kurdu. Ki “GNX” çıktıktan birkaç gün sonra Drake, ‘Not Like Us’taki iddiaların asılsız olduğu ve itibarını zedelediği gerekçesiyle hakkını mahkemede aramaya karar verdi.

Öyle ya da böyle Kendrick Lamar’ın adı, bir işin merak edilir ve dünya çapında yankılanması için yeterli. Bu sebeple kimselere haber vermeden 21 Kasım akşamında bir anda bir Instagram paylaşımı yaptı ve Spotify’ı açtığımızda karşımızda kariyerinin 6. albümü olan “GNX” duruyordu. GNX, yani Grand National Experimental. Albümün kapağında gördüğümüz Kendrick Lamar’ın yaslandığı 1987 model Buick marka aracın modelinin ismi. Bunun bir diğer anlamıysa, babasının Kendrick’in doğumuna giderken kullandığı araç olması. Her albümünde olduğu gibi çocukluğu ve geçmişi, Kendrick Lamar’ın en güçlü hazinesi.

Kendrick Lamar için “GNX”, değişimi de getiren albüm. Kariyerinin ilk gününden beri bünyesinde yer aldığı ve Lamar’ın hayatında bir iş ortaklığından öte bağı olduğu bilinen TDE (Top Dawg Entertainment) ile yollar ayrıldı. Drake ile gerginliğin harlandığı dönemde yaşanan bu ayrılık, Kendrick Lamar’ı Interscope Records ile buluşturdu.

Genellikle bir Kendrick Lamar albümünden bahsettiğimizde en az 1 saat süreceğini ve tek bir şarkı içinde 2-3 farklı beat üzerinden şarkının sürekli değişimlerle finalize edildiğine şahit olurduk. “GNX”te durum pek böyle değil. Türkçeye çevirince tam oturmayan ‘in your face’ tabiri, bu albümü tanımlamak için ideal. 12 şarkıya eşlik eden 44 dakikalık süre, Kendrick Lamar için kısa bir süre… Ancak bu sürenin hakkını verdiğini de belirtmek lazım. Albümün teması ve anlattığı her şey Los Angeles’a, Compton’a ve Batı Yakası’na ait. Bölgenin, latin ve İspanyol kökenli yapısı da albümde kendine yer buluyor. ‘wacced out murals’, sza’lı ‘luther’ ve albümün belki de en güçlü şarkısı ‘reincarnated’. reincarnated, aynı zamanda Kendrick Lamar’ın bu albümün temelindeki duygu ve dertle yoğrulmuş sesinin en net örneği. 2015-2022 arasında çıkardığı 3 muhteşem albümden -“To Pimp A Butterfly”, “DAMN”, “Mr. Morale & the Big Steppers” farklı bir albüm. Daha çiğ. Daha öfkeli. Bir yandan kendine daha dönük, geçmişinin etrafından dolanarak bugününü planlıyor. O yüzden “Good Kid m.A.A.d city”, “GNX”in kuzeni. 

90’lardaki rap müziğin temelinde yanan gangster ateşi bu albümü de azar azar körüklüyor. Ancak Kendrick Lamar’ın derdini anlattığı üslup kavga edip ameyane tabirle racon kesmek değil, dürüstçe kapının yerini göstermek. Hatta albümün ikinci şarkısı olup birçok farklı noktadan okunmaya açık ‘squabble up‘ bu noktada bizim argümanımızı destekliyor. Şöyle bi’ izleyelim.

Kendrick Lamar, son 15 yılın en önemli birkaç şarkı yazarından biri. Kendi alanındaki birincisi bile denebilir. Beat kullanımı, şarkı sözlerinin basit gibi dururken katmanlı yapısı ve her zaman çok iyi isimlerle çalışması bunun yansıması. “GNX”te birlikte çalıştığı isimlere bakınca adım başı Grammy’e, milyar dinlenmeye çarpıyor elimiz. SZA, Lefty Gunplay, Dody6, Roddy Ricch, Hitta J3 gibi isimlerin sesini şarkılarda direkt duyarken, albüme etkisini daha geniş kapsamda yapabir bir bu kadar isim daha var. Taylor Swift, Lana Del Rey başta olmak üzere birlikte çalıştığı her ismin maksimumuna ulaşmasını sağlayan Jack Antonoff’u prodüktör koltuğundaki kalabalığın en başında görüyoruz. Kamasi Washington’dan Craig Balmoris’e, yaklaşık 10 farklı isim de prodüktörlüğü Kendrick Lamar ile paylaşıyor.

Elbette bir de Super Bowl konusu var. Kendrick Lamar’ın bir albüm yapma ihtimali de ilk kez bu haber çıktığında konuşulmuştu. 9 Şubat 2025’te, New Orleans’taki Caesars Superdrome’da gerçekleşecek finalde şampiyonun kim olacağıyla sporseverler ilgilenmeye devam edebilir. Muhtemelen Kansas City Chiefs yine alır. Aşırı formdalar. Neyse, Kendrick’e dönelim. Super Bowl’da Kendrick Lamar’ın çalacağı haberi, rap müzik ve genel olarak ABD’deki popüler kültürdeki devasa yerinin en büyük göstergesi. Hatta Oasis elemanlarının birkaç şarkıda Lamar’a eşlik edeceği dedikodusu da var. Ne diyebiliriz ki, lütfen olsun…

Kendrick Lamar, Pulitzer kazanmış tek rapçi. Batı Yakası’nı, Los Angeles’ın insanın zenginlik kavramını sorgulayacağı profiline orta parmağını gösterirken, şehrin gerçek yüzünü anlatan bir hikayeci. Bazen öfkesi, en büyük silahı oluyor. Bazen de kendini test etmek istiyor. “GNX”, Lamar’ın geçmişiyle geleceğini bir araya taşıdığı albüm. Ancak kabul etmemiz gerekiyor ki 2015-2022 arasındaki kusursuz albümlerle aynı seviyede değil. Belki de amacı zaten bu. Ben buyum, yapmak istediğim şey bu. Kendimden başka kimseyle ilgilenmiyorum diyebilir. Hakkıdır. Zaten hiç öyle beylik cümleler kurmaya gerek yok. Kendrick Lamar bir şey yaptığında dinlemeyeceğiz sanki?

Yazı: Ant Arın Şermet

Puan: 7.5/10