1987-1994 yılları arasında aktif olup önce kendi neslini, sonra da o neslin yetiştirdiği nesilleri etkilemiş başlıca gruplardan biriydi Nirvana. 7 yıla sığan başarıları anlatmak için albüm satışları, verilen konserler, çıkılan televizyon şovları ve MTV dominasyonunu anlatabiliriz Kurt Cobain’in doğum günü şerefine. Lakin onun yerine, tüm bu başarıların onu sona götürdüğünü işaret ettiği ‘You Know You’re Right’ ile Nirvana’ya ettiği vedaya odaklanmayı tercih ediyoruz. Çünkü, başardıkları sayesinde tanıdığımız bir insanı tanıdığımızı sandıkça bu dünyadan koptuğunun da göstergesiydi son ayları. Hakkında söylenen her şeye ‘siz haklısınız’ diyerek uğraşmayı bıraktığını 8 sene sonra öğrenmemiz ise hikayeyi daha da üzücüleştiriyordu. Ki nakarat öncesindeki şu sözler durumun vahametini işaret etmekteydi…
“You won’t be afraid of fearNo thought was put into thisI always knew it would come to thisThings have never been so swellI have never failed to fail”
1991’de “Nevermind” ile gelen başarı sonrasında yer kürede Nirvana’nın adını duymayan insan kalmamıştı desek abartı olmayacağı gibi eksik bile kalır. Bitmek tükenmeyen turlar ve 7-8 kat hızlanan hayata tutunmakta zorluk yaşayan Kurt Cobain, bu süre zarfında evlenip bir de baba olmuş ama sınırları zorlamaktan geri durmamıştı. “In Utero”nun kayıt süreci hiç kolay geçmese de bir şekilde kendini bulmaya yaklaşmıştı. Charles R. Cross’un yazdığı Kurt Cobain biyografisi “Heavier Than Heaven”da o dönem, Cobain’in uçurumun kenarında olduğunu gösteriyordu. Lakin önce “In Utero”, ardından “MTV Unplugged In New York” derken 1993’ü oldukça meşgul geçiren Nirvana, 1994’ü toparlanma yılı olarak görüyordu. Woodstock ’94’ün headliner’ı olmak için gelen teklif kabul edilmiş, Kurt Cobain’in son onayı bekleniyordu. Ancak planlananla gerçekler birbirini pek tutmadı tabii. Danny Goldberg, Nirvana elemanlarını topladı ve 28-29-3o Ocak 1994 tarihlerinde Seattle’daki Robert Lang stüdyolarına sokmaya çalıştı. Kurt Cobain, ilk iki gün ortalıkta yoktu. Krist Novoselic ve Dave Grohl burada zaman kaybı yaşamak istemedikleri için birlikte tüm gün çaldılar ve şarkının iskeleti ortaya çıktı. Cobain, 30 Ocak günü stüdyoya geldiğinde pek de orada değilmiş gibiydi. Ama ortaya harika bir iş çıkardığı gerçeği değişmedi. Kendi kısmını Nirvana standartlarında kusursuzca çalıp söyledi ve stüdyo süresi dolmadan çıkıp gitti.
Peki ‘You Know You’re Right’, neyi nasıl anlatıyordu? Şarkı, her şeyiyle klasik bir Nirvana şarkısı sound’una sahipti. Konusu da her zamanki gibiydi. Aslında dışardan bakınca her şeyiyle bir Nirvana şarkısıydı. Eksiği ya da fazlası yoktu. Distorsiyonlu gitarlar, kasvetli ve varoluşçu sözler, Cobain’in çığlıklarıyla ortaya dökülüyordu. Müzisyenin hayatındaki son 6 ayını özetlediğini söyleyebileceğimiz şarkının Kurt Cobain’le kaydedilmiş son Nirvana eseri olmasıysa maalesef ki döngüyü de tamamlıyor…
Şarkının yayınlanabilmesi için Nirvana elemanlarıyla Kurt Cobain’in eşi Courtney Love arasındaki süreç mahkemeye taşındı. Ortadaki haklar arapsaçına dönerken bir şekilde orta yol bulunayazdı ve 2002 tarihli Nirvana toplama albümünün açılış şarkısı olarak dinleyebildik. En az şarkı kadar dikkat çeken üretimse Chris Hafner imzalı klibiydi. ‘You Know You’re Right’, çoğunlukla canlı performanslardan ve röportajlardan alınan grup görüntülerinden oluşan bir kolajdı. Nirvana hayranlarının aradan geçen 8 yılda azalmadığını, aksine katlanarak arttığını ispatlayan klip, 2002’de MTV’de en çok gösterilen kliplerden biri oldu. Ki Ekim ayında çıkıp sadece 2 aylık süre zarfında yer aldığını hatırlatmak iyi olabilir. Ayrıca Billboard listesine de 45. sıradan giren şarkı, 90’lar müziğini 2000’lerin başında tek başına hatırlattı.
Ölüm kavramına eşlik eden dipsiz melankoli, Kurt Cobain’in hayatının ve sanatının belki de en büyük ilham kaynağıydı. Ama bu ilham, oroborus yılanı gibi kendi kendini yok etmesine de neden oldu. Son şarkısında, var olmaktan duyduğu sonsuz acıyı, çatallanan sesindeki çığlıklarla sunmaktan geri durmadı.
“Ölünce sonsuz bir mutluluğa erişiyorsun ve ruhun bir yerlerde yaşamaya devam ediyor. Ölümden korkmuyorum. Ölüm sonrası tam bir huzur… Başka birine dönüşmek, tutunabildiğim en iyi umut bu.”
Yazan: Ant Arın Şermet