müziğin kaderi: formatıyla beraber özü de değişti

müziğin kaderi: formatıyla beraber özü de değişti


plaklara kesin dönüş mü?


Bu devirde ya popçu olacaksın, ya topçu sözü geçerliliğini korumaya devam ediyor gibi. Sürekli değişen ve geliri artan müzik endüstrisinde 2022 yılı bir başka dönüm noktası oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde kayıtlı müzik gelirleri üst üste yedinci yılda da artarak 15,9 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı.

 

 

Yukarıdaki grafikte Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği’nin verileri kullanılarak müzik endüstrisinin son 50 yıldaki gelişimi gösterilmektedir. Müziğin yayıldığı ve küreselleştiği tarihlerden başlayarak müzik gelirlerini etkileyen ana unsurları irdeleyelim.

Analog Dönem: Plaklardan Kasetlere ve CD’lere

Müziğin elle tutulabildiği dönemler; 1970’lerden 1990’lara kadar müzik endüstrisi fiziksel formatlarda kayda değer bir dönüşüm yaşadı. Pink Floyd‘un “Dark Side of the Moon” (1973), Led Zeppelin‘in “IV” (1971) ve Fleetwood Mac‘in “Rumours” (1977) gibi günümüzde de koleksiyoncuları ve müzik meraklılarını büyülemeye devam eden zamansız klasiklerin ortaya çıkmasını sağlayan 1970’ler, vinil plakların döneminde altın çağı başlattı.

Devasa plakların ardından 1980’lerde kasetlerin taşınabilir kolaylığı geldi. Gençlik yıllarını 80’lerde geçirenler Walkman‘in nasıl en iyi arkadaşlarından biri haline geldiğini hatırlayacaktır. Kasetçalarlar aynı zamanda arabalarda da standart donanımdı. Ancak 1990’lar, 20. yüzyılın en büyük gamechanger’ın gelişine tanık oldu: dijital müzik ve kompakt disklerin yaygınlaşması.

 

Müzik Endüstrisinin Dijital Devrimi

Kasetlere kıyasla kapasite ve ses kalitesindeki önemli artış nedeniyle, kompakt disk (CD) satışlarda hızla lider oldu ve 2000 yılında yaklaşık 2,5 milyar dolarlık küresel satışla zirveye ulaştı.

CD’ler, 2000’li yıllara kadar varlığını sürdürdü. Ancak bu zamana kadar, ilk MP3 çalarlar çoktan iz bırakmaya başlamış ve sadece 10 veya 12 parça içeren bir diskle dolaşma fikrinin modası hızla geçiyordu. Dijital müziğin büyümesiyle birlikte, zil sesi ve zil sesi gelirleri de 2007 yılında etkileyici bir şekilde 1,1 milyar dolara ulaşarak müzik endüstrisinin o yılki kazancının %10’unu oluşturdu. Aynı zamanda dijital müzik, tüketicilerin albümler yerine daha ucuza tek tek şarkılar satın almasını sağladı ve korsanlığı daha kolay ve yaygın hale getirerek satışları azalttı. Herkes birbirine Bluetooth ile şarkı gönderiyor ve USB ile korsan müzik aktarımı rahatça yapılıyordu.

Bugün, bir zamanların bu kazançlı pazarı da önemli ölçüde küçülmüş durumda. 2022’de sadece 4,5 milyon zil sesi ve zil kaydı satın alınarak 11 milyon dolar gibi mütevazı bir gelir elde edildi ve bu rakam müzik endüstrisinin o yılki kazancının sadece %0,1’ini oluşturdu. O dönemdeki müzikal devrimi The Playlist dizisi çok iyi anlatıyor.

 

Müziğin Formatını Değiştirmek

Son 20 yılda müzik endüstrisi dijital müzik akışının eline geçti. Dijital müzik gelirleri 2022 yılında ABD müzik endüstrisinin gelirlerinin %89’unu oluşturdu. Spotify, Amazon Music ve Apple Music gibi streaming hizmetleri toplam sektör gelirinin %84’ünü oluşturdu.

İsteğe bağlı müzik hizmetlerine ücretli abonelik sayısı 92 milyonu aşarak müziğe olan iştahın devam ettiğini gösterdi.

Bugün, Porto Rikolu rapçi Bad Bunny üst üste üçüncü kez en çok dinlenen sanatçı olurken (18,5 milyar dinleme), onu Taylor Swift, Drake, The Weeknd ve BTS takip etti. Wall Street Journal’ın kısa süre önce yayınladığı bir makalede de belirttiği gibi, streaming servislerinin başarısı sadece müzik sektörünü değil, müziği de değiştiriyor.

 

 

This RIAA chart shows the music industry's paid subscriptions

 

Plak Rönesansı

Dijital müzik yükselişini sürdürürken, bu fiziksel formatın sonu anlamına gelmiyor. Örneğin plak satışları da 2022 yılında artış gösterdi. Hatta geçen yıl plaklar 1987’den bu yana ilk kez adet bazında CD’leri geride bıraktı. Nostaljik Baby Boomers veya Gen X’in plak diriltmesini körüklediği beklentilerinin aksine, anketler aslında Y kuşağı tüketicilerinin de satışları artırdığını ortaya koyuyor.

Bu eğilimin nedenleri arasında plağın üstün ses kalitesi, koleksiyon ürünü olarak algılanması ve hatta oturma odasında güzel bir pikaba sahip olmanın cazibesi gibi faktörler yer alıyor.